1. Chẩn đoán xác định
Việc chẩn đoán xác định loãng xương nói chung không khó nếu như đã có lún xẹp đốt sống, ngoài ra còn phải loại trừ các lún xẹp đốt sống do các nguyên nhân khác, đặc biệt là nguyên nhân ác tính.
Nếu đo được BMD, chẩn đoán xác định theo tiêu chuẩn WHO-1994, dựa vào BMD (phần định nghĩa LX).
2. Chẩn đoán nguyên nhân
- Loãng xương nguyên phát:
Không kèm theo hội chứng viêm, buôn phospho-calci bình thường, không gầy sút.
- Loãng xương thứ phát: việc tìm kiếm một loãng xương thứ phát gồm các bước như sau:
Hỏi bệnh:
- Tuổi mãn kinh (tìm mãn kinh sớm)
- Tìm các gãy xương bệnh lý có tính gia đình (Bệnh Lobstein)
- Tiền sử bất động kéo dài, điều trị corticoid, heparin, hormon giáp trạng.
Khám bệnh: tìm các triệu chứng gợi ý một bệnh nội tiết:
- Cường giáp trạng.
- Bệnh Cushing, suy sinh dục, to đầu chi (hiếm)
Các bất thường da và niêm mạc:
- Rối loạn sắc tố trong hemochromatose.
- Nốt mẩn nhiễm sắc trong Mastocytose.
- Màu xanh nhạt của củng mạc, thường kèm theo điếc, biến dạng sọ và lùn (bệnh Lobstein)
Các xét nghiệm: các xét nghiệm nói chung bình thường, tuy nhiên, nếu:
- Tăng calci máu: gợi ý cường giáp trạng hoặc bất động lâu.
- Tăng phosphatase kiềm (khi không có gẫy xương mới), kèm giảm calci niệu, có thể là một nhuyễn xương (osteomalacie) kết hợp.
3. Chẩn đoán phân biệt
- Trường hợp không có lún xẹp đốt sống
Nếu không có lún xẹp đất sống, chỉ đau cột sống, không kèm theo có hội chứng viêm, buôn phospho-calci bình thường, không gầy sút… tìm các nguyên nhân khác (thoái hoá...).
- Trường hợp có lún xẹp đốt sống: tìm các nguyên nhân khác ngoài loãng xương nguyên phát:
Các bệnh lý ác tính của tổ chức xương: (đa u tuỷ xương-bệnh Myelome, di căn xương): các dấu hiệu gợi ý:
- Đau không phải kiểu cơ học, không hoàn toàn giảm đau khi nằm, ít đáp ứng với thuốc chống viêm giảm đau thông thường.
- Lún xẹp đốt sống trên D5.
- Đau lan hoặc có dấu hiệu thần kinh.
- Tăng calci máu hoặc tốc độ lắng máu trên 30mm, hoặc tốc độ lắng máu không trở lại bình thường sau lún xẹp đốt sống.
Phải làm tuỷ đồ để chẩn đoán bệnh Myelome, làm nhấp nháy đồ tìm nguyên tuỷ gây di căn xương.
Cường cận giáp trạng trên phát:
- Hiếm gặp. Gây tăng calci máu và tăng PTH.
- Hình ảnh X quang có mất chất khoáng lan toả, giả loãng xương nhiều khi khó phân biệt. Hình ảnh hốc hoặc u xương ở các xương dài. Đặc biệt có hình ảnh tiêu xương dưới màng xương ở các đầu ngón, ở bờ quay của ngón II, 1/3 ngoài xương đòn và phần dưới cổ xương đùi, xương mu. Rất hay có calci hoá sụn khớp kèm theo.
Dấu hiệu sớm: đau vùng cùng chậu, đau xương, gẫy xương hoặc u xương.
Hay gặp sỏi thận và các rối loạn tiêu hoá (viêm tuỵ mạn calci hoá, loét dạ dày- tá tràng)
Tuy nhiên bệnh có thể kết hợp với loãng xương, với triệu chứng giảm calci niệu. Khi đó cần phải chỉ định vitamin D.
" . Vui lòng click vào